Jammer dat bijna niemand weet: succesvol speechen is net als fietsen. Je hoeft het maar één keer te leren, dan kun je het voor altijd. Maar als je vraagt hoe mensen hun speech voorbereiden, kom je in een wereld van zelf-verzonnen spelregels.
“Ik begin altijd meteen met een grap, en daarna vertel ik wat ik kwijt wil.” Een ander zegt: “Je begint met iedereen te bedanken, dan kun je dat al niet meer vergeten”. Of: “Je moet gewoon beginnen joh, anders wordt het allemaal veel te deftig.” Het zijn de noodmaatregelen die onervaren sprekers zélf formuleren, na hun eerste avonturen op het podium. Tips die zijn gericht op survival en niet op succes.
Vroeg of laat moet je er aan geloven. Dan sta je op de begrafenis van een naaste. Of het huwelijk van je zus. Vroeg of laat zitten er honderden mensen tegenover je in de zaal, en neem jij het woord. Of dat nu voor je werk is, voor de gemeenschap of je familie, je kunt er niet omheen. Gelukkig wordt maar 25% van de mensen panisch bij de gedachte een massa te moeten toespreken. En het andere deel – de meerderheid – vindt het ook niet leuk, maar is ertoe bereid. Voor de huidige generatie bestaat er geen nooduitgang. Zonder spreekvaardigheden kun je niet meer mee.
Iets superleuks
Laten we ook even eerlijk zijn, wat stelt het nu eigenlijk voor? Je stapt gewoon dat podium op en vertelt die mensen iets spannends, iets superleuks. Of iets nieuws, iets wat ze nog nooit eerder zo gezien of beleefd hebben. Daar gaat speechen in feite over. Heb je geen idee, wat jij zou moeten zeggen op dat podium… dan heb ik maar één advies: doe het niet.
Maar zo simpel kom je er niet vanaf. Bij sollicitaties vraagt men vaak een ingesproken video. Om een indruk te krijgen van je representatieve vaardigheden. Doe je daar niet aan mee, dan gaat de vacature voorbij. En je kunt de hond niet meer uitlaten, of er staat een lokaal Tv-station met draaiende camera voor je neus: hoe denkt je over het huidige parkeerbeleid? Deze wereld eist dat ieder weldenkend persoon zich inhoudelijk kan uitdrukken.
Dat lukt bij iedereen
De jongere generaties zijn meer vertrouwd met spreken in het openbaar. Zij stonden gedurende de middelbare school al regelmatig op het podium. Maar ook dan heb je nog geen controle over het fenomeen speechen. Terwijl het makkelijker is dan schrijven. Of autorijden. Speechen is net als fietsen. Als je het kunt, verleer je het nooit meer. En als je die moeite niet neemt, dan blijft het altijd klungelen met zijwieltjes. Wie er even voor gaat zitten, heeft binnen een week de strategie onder de knie. En zal voor altijd weten hoe je het moet aanpakken. Als je daarna elke maand het podium op gaat, wordt je vanzelf een heel goeie spreker. Zo gaat het. En dat gaat zo bij iedereen. Niemand uitgezonderd.
